Jika anda baru-baru ini menjalani ujian darah di NHS, anda mungkin melihat senarai singkatan dan nombor yang tidak masuk akal kepada anda. Artikel ini akan membantu anda memahami beberapa keputusan ujian darah yang paling biasa yang mungkin anda lihat. Walau bagaimanapun, adalah penting untuk diingat bahawa ini adalah panduan asas.

Ujian Fungsi Hati (LFT)

Ujian fungsi hati ialah sekumpulan ujian yang membantu untuk memeriksa sejauh mana hati anda berfungsi. Berikut adalah beberapa perkara penting:

ALT (Alanine Aminotransferase) and AST (Aspartate Aminotransferase): Enzim ini terdapat di dalam sel hati. Apabila hati rosak, enzim ini dilepaskan ke dalam aliran darah. Paras yang lebih tinggi daripada biasa boleh menunjukkan penyakit atau kerosakan hati.

ALP (Alkali Fosfatase): Enzim ini terdapat dalam hati dan tulang. Tahap yang tinggi boleh menunjukkan penyakit hati atau gangguan tulang.

Bilirubin: Ini adalah bahan buangan yang diproses oleh hati. Tahap yang tinggi boleh menunjukkan masalah dengan hati atau saluran hempedu.

Gamma GT (Gamma Glutamyl Transferase): Enzim ini sering dinaikkan dalam keadaan yang menyebabkan kerosakan pada hati atau saluran hempedu.

Albumin: Ini adalah protein yang dibuat oleh hati, dan ia diperlukan untuk mengekalkan pertumbuhan dan membaiki tisu. Tahap rendah boleh mencadangkan masalah dengan hati atau buah pinggang.

Kiraan Darah Penuh (FBC)

Kiraan darah penuh mengukur bahagian darah anda yang berlainan.

Hemoglobin (Hb): Ini adalah bahan dalam sel darah merah yang membawa oksigen ke seluruh badan. Tahap rendah boleh mencadangkan anemia.

Sel Darah Putih (WBC): Ini adalah sebahagian daripada sistem imun anda dan membantu melawan jangkitan. Tahap yang tinggi boleh menunjukkan jangkitan, keradangan atau gangguan imun. Tahap rendah boleh mencadangkan sistem imun yang lemah.

Sel darah putih dibahagikan lagi kepada jenis yang berbeza, masing-masing mempunyai peranan yang berbeza:

• Neutrophils: Sel-sel ini adalah jenis sel darah putih yang paling biasa dan merupakan yang pertama bertindak balas terhadap jangkitan.
• Limfosit: Sel-sel ini penting untuk sistem imun anda dan memainkan peranan penting dalam tindak balas badan anda terhadap virus.
• Monosit: Sel-sel ini membantu melawan bakteria.
• Eosinofil: Sel-sel ini membantu melawan parasit dan juga memainkan peranan dalam alahan.
• Basofil: Sel-sel ini terlibat dalam tindak balas keradangan dan alahan.

Platelet (Plt): Ini adalah sel-sel kecil yang membantu darah anda membeku. Tahap tinggi atau rendah boleh menunjukkan pelbagai keadaan dan boleh menjejaskan keupayaan darah anda untuk membeku.

Urea & Elektrolit (U&E)

Ujian ini memeriksa fungsi buah pinggang dengan mengukur tahap bahan seperti natrium, kalium dan urea dalam darah anda. Tahap tidak normal boleh menunjukkan masalah dengan buah pinggang anda atau dengan keseimbangan cecair dan elektrolit badan anda.

Natrium (Na+): Natrium ialah elektrolit yang membantu mengekalkan keseimbangan cecair dalam badan anda. Tahap tidak normal boleh menunjukkan dehidrasi, masalah buah pinggang, atau gangguan hormon tertentu.

Kalium (K+): Kalium adalah satu lagi elektrolit penting yang memainkan peranan penting dalam mengekalkan fungsi jantung dan otot yang betul. Tahap tinggi atau rendah kalium boleh mempunyai pelbagai sebab dan mungkin memerlukan perhatian perubatan.

Klorida (Cl-): Klorida ialah elektrolit yang berfungsi rapat dengan natrium untuk mengekalkan keseimbangan cecair dalam badan anda. Tahap klorida yang tidak normal mungkin menunjukkan masalah buah pinggang atau keadaan metabolik tertentu.

Bikarbonat (HCO3-): Bikarbonat ialah bahan kimia yang terlibat dalam mengawal keseimbangan asid-bes dalam badan anda. Tahap tidak normal boleh dilihat dalam keadaan seperti penyakit buah pinggang atau gangguan pernafasan.

Urea: Urea ialah bahan buangan yang terbentuk di dalam hati daripada pemecahan protein. Parasnya dalam darah boleh mencerminkan fungsi buah pinggang, dan paras yang tinggi mungkin menunjukkan fungsi buah pinggang terjejas atau dehidrasi.

Creatinine: Kreatinin ialah bahan buangan yang dihasilkan oleh otot dan dikumuhkan oleh buah pinggang. Ia biasanya digunakan untuk menilai fungsi buah pinggang. Tahap kreatinin yang tinggi mungkin menunjukkan penurunan fungsi buah pinggang.

Anggaran Kadar Penapisan Glomerular (eGFR): Ini ialah nilai yang dikira berdasarkan paras kreatinin yang menganggarkan sejauh mana buah pinggang anda menapis sisa daripada darah anda. EGFR yang lebih rendah mungkin menunjukkan penurunan fungsi buah pinggang.

Kolesterol

Ujian ini mengukur tahap pelbagai jenis kolesterol dan trigliserida dalam darah anda, yang boleh membantu menilai risiko penyakit jantung anda.

Kolesterol total: Ini mengukur jumlah kolesterol dalam darah anda, termasuk kolesterol lipoprotein berketumpatan tinggi (HDL) dan kolesterol lipoprotein berketumpatan rendah (LDL). Ia adalah penunjuk keseluruhan tahap kolesterol anda.

Kolesterol HDL: Kolesterol lipoprotein berketumpatan tinggi sering dirujuk sebagai kolesterol "baik". Ia membantu mengeluarkan kolesterol berlebihan daripada darah anda dan membawanya ke hati untuk diproses. Tahap kolesterol HDL yang lebih tinggi secara amnya dianggap bermanfaat untuk kesihatan jantung.

Kolesterol LDL: Kolesterol lipoprotein berketumpatan rendah sering dipanggil kolesterol "buruk". Ia menyumbang kepada pembentukan plak dalam arteri, meningkatkan risiko penyakit jantung dan strok. Tahap kolesterol LDL yang lebih rendah biasanya diingini.

Trigliserida: Trigliserida ialah sejenis lemak yang beredar dalam aliran darah anda. Mereka adalah sumber tenaga untuk badan anda. Tahap trigliserida yang tinggi boleh dikaitkan dengan peningkatan risiko penyakit jantung, terutamanya apabila digabungkan dengan faktor risiko lain.

Nisbah Kolesterol: Nisbah kolesterol memberikan pandangan tambahan tentang kesihatan kardiovaskular anda. Nisbah yang paling biasa dikira termasuk:

• Jumlah Nisbah Kolesterol/HDL: Nisbah ini membandingkan jumlah paras kolesterol dengan paras kolesterol HDL. Nisbah yang lebih rendah biasanya dianggap lebih baik, kerana ia menunjukkan bahagian kolesterol "baik" yang lebih tinggi kepada jumlah kolesterol.
• Nisbah LDL/HDL: Nisbah ini membandingkan paras kolesterol LDL dengan paras kolesterol HDL. Sekali lagi, nisbah yang lebih rendah biasanya lebih baik, kerana ia menunjukkan risiko penyakit jantung yang lebih rendah.

Ujian Pembekuan

Masa Protrombin (PT) and Nisbah Dinormalisasi Antarabangsa (INR): Ujian ini mengukur seberapa cepat darah anda membeku. Mereka sering digunakan untuk memantau rawatan dengan antikoagulan (ubat penipisan darah) seperti warfarin. INR atau PT yang tinggi bermakna darah anda membeku lebih perlahan daripada biasa, yang boleh meningkatkan risiko pendarahan.

Ujian lain

Protein C-Reaktif (CRP): Ini adalah protein yang meningkat sebagai tindak balas kepada keradangan dalam badan. Tahap yang tinggi boleh menunjukkan jangkitan atau penyakit jangka panjang seperti rheumatoid arthritis atau lupus.

Amilase: Ini adalah enzim yang membantu badan anda mencerna makanan. Tahap yang tinggi boleh menunjukkan masalah dengan pankreas anda, termasuk keadaan seperti pankreatitis.

D-Dimer: Ini adalah serpihan protein yang dihasilkan apabila bekuan darah larut dalam badan anda. Tahap yang tinggi boleh menunjukkan bahawa mungkin terdapat pembekuan yang ketara berlaku dalam badan anda.

Glukosa darah: Ujian ini mengukur jumlah glukosa (gula) dalam darah anda. Tahap tinggi boleh menunjukkan diabetes, manakala tahap rendah boleh menyebabkan hipoglisemia (gula darah rendah).

Ujian Fungsi Tiroid (TFT): Ujian ini mengukur sejauh mana tiroid anda berfungsi dengan memeriksa tahap hormon perangsang tiroid (TSH) dan tiroksin (T4). Tahap tidak normal boleh menunjukkan keadaan seperti hipotiroidisme atau hipertiroidisme.

Kesimpulan

Walaupun panduan ini harus memberi anda pemahaman yang lebih baik tentang keputusan ujian darah anda, adalah penting untuk diingat bahawa ujian ini hanyalah sebahagian daripada gambar. GP atau Pakar anda akan mentafsir keputusan ini dalam konteks simptom anda, sejarah perubatan dan penyiasatan lain. Jadi jika anda mempunyai sebarang soalan atau kebimbangan tentang keputusan anda, jangan teragak-agak untuk bertanya kepada doktor atau jururawat anda untuk mendapatkan penjelasan. Mereka ada untuk membantu anda.