Ademloosheid

Kortademigheid wordt eenvoudig gedefinieerd als 'het gevoel dat je buiten adem bent', en de meesten van ons kennen dat gevoel wel toen we als kinderen rondrenden of in latere jaren heuvels beklommen of naar een bus haastten. In deze context is het natuurlijk een volkomen normale reactie op inspanning en we voelen ons er prettig bij omdat we het onder controle hebben.

Maar als we ons buiten adem voelen en we ons niet hebben ingespannen, is het heel anders. We hebben niet langer het gevoel de controle te hebben en een resultaat is dat onze angst niveaus opstaan. Zodra we angstig beginnen te worden, kan het gevoel in paniek raken, wat de zaken alleen maar erger zal maken omdat dit zelf kortademigheid kan veroorzaken. Het is veel gemakkelijker om te ademen als we zo kalm mogelijk blijven.

Kortademigheid kan plotseling (als een acute aanval) of geleidelijk optreden. Het kan lang aanhouden en een chronische aandoening worden. Om overmatige angst te voorkomen, is het belangrijk dat de getroffen personen (patiënten en verzorgers) de situatie weer onder controle krijgen, en dat is wat uw arts zal doen. Het is daarom belangrijk dat u uw arts informeert over onverwachte aanvallen van kortademigheid. (NB uw arts verwijst naar kortademigheid als: dyspneu).

Oorzaken

acute aanval

Bij een plotselinge aanval moet u snel naar een arts, omdat dit vaak onmiddellijke behandeling vereist. Mensen die hebben astma, chronische obstructieve longziekte (COPD) of hartfalen zijn meestal goed voorbereid door hun artsen, met een actieplan dat het starten van de behandeling omvat voordat de arts arriveert. Als het nieuw voor u is, zoek dan onmiddellijk medische hulp.

Bij een groep mensen met aspergillose is er vaak sprake van astma, COPD en infectie (longontsteking en bronchitis) te overwegen. De British Lung Foundation noem de volgende veelvoorkomende oorzaken:

• Een opflakkering van astma: U kunt het gevoel hebben dat uw borstkas strak is of dat u piept in plaats van kortademig te zijn.
• Een opflakkering van COPD: U voelt zich misschien meer buiten adem en vermoeider dan normaal en uw gebruikelijke manieren om uw kortademigheid onder controle te houden werken niet zo goed.
• A plongembolie. Dit is wanneer u stolsels in uw longslagaders heeft die vanuit andere delen van uw lichaam zijn gereisd, meestal uw benen of armen. Deze stolsels kunnen erg klein zijn en acute kortademigheid veroorzaken. Er kunnen gedurende een lange tijd meer stolsels vrijkomen en uw gevoel van kortademigheid verergeren, en uiteindelijk kunt u dagelijks langdurige kortademigheid krijgen.
• Longinfecties zoals longontsteking en bronchitis.
• pneumothorax (ook wel ingeklapte long genoemd)
• Longoedeem of effusie of vocht in uw longen. Dit kan te wijten zijn aan het falen van uw hart om vloeistof efficiënt rond te pompen of aan een leverziekte, kanker of infectie. Het kan ook langdurige kortademigheid veroorzaken, maar dit kan worden teruggedraaid zodra de oorzaak bekend is.
• Een hartaanval (ook wel kransslagadertrombose genoemd)
• Hartritmestoornissen. Dit is een abnormaal hartritme. U kunt het gevoel hebben dat uw hart niet meer klopt of u kunt hartkloppingen krijgen.
• Hyperventilatie of een paniekaanval.

Langdurige (chronische) kortademigheid

Chronische kortademigheid is meestal een symptoom van een onderliggende chronische aandoening zoals astma, allergische bronchopulmonale aspergillose (ABPA), chronische longaspergillose (CPA), obesitas en meer. De British Lung Foundation noem de volgende veelvoorkomende oorzaken:

• Chronische obstructieve longziekte (COPD)
• Hartfalen. Dit kan te wijten zijn aan problemen met het ritme, de kleppen of de hartspieren van uw hart.
• Interstitiële longziekte (ILD), waaronder idiopathische longfibrose (IPF). Dit zijn aandoeningen waarbij ontsteking of littekenweefsel zich ophoopt in uw longen.
• Allergische alveolitis, wat een allergische longreactie is op bepaald stof dat u inademt.
• Industriële of beroepsmatige longziekten zoals asbestose, die wordt veroorzaakt door blootstelling aan asbest.
• bronchiëctasieën. Dit is wanneer uw bronchiën littekens en vervormd zijn, wat leidt tot een opeenhoping van slijm en chronisch hoesten.
• Spierdystrofie of myasthenia gravis, wat spierzwakte veroorzaakt.
• Bloedarmoede en nierziekte.
• Obesitas hebben, niet fit zijn en zich angstig of depressief voelen kan er ook voor zorgen dat u kortademig wordt. U kunt deze problemen vaak hebben naast andere aandoeningen. De behandeling ervan is een essentieel onderdeel van de behandeling van uw kortademigheid.

Diagnose van kortademigheid

Uw arts zal willen ontdekken wat uw kortademigheid veroorzaakt en, zoals u hierboven kunt zien, zijn er veel mogelijkheden, dus de diagnose kan enige tijd duren. Bij een groep mensen met aspergillose is de lijst veel korter, maar uw arts zal er nog steeds zeker van moeten zijn dat hij de juiste oorzaak heeft gevonden. Er zijn verschillende handige tips op de BLF-website voor mensen die voor het eerst naar hun arts gaan met kortademigheid, inclusief het opnemen van het soort activiteit waardoor u buiten adem raakt op een telefoon met een camera en het tonen van de opnames aan uw arts.

OPMERKING als u een patiënt bent met chronische kortademigheid, wordt u soms gevraagd om uw niveau van kortademigheid van 1 tot 5 te scoren met behulp van deze schaal:

Beheersing van kortademigheid

Zodra de oorzaak van uw kortademigheid is vastgesteld, kunnen u en uw arts samenwerken om uw ademhaling weer onder controle te krijgen. Dingen die u kunt doen zijn (van de BLF-website):

• Als je rookt, hulp krijgen om te stoppen. Er is zeer goed bewijs dat het zien van iemand die is opgeleid om mensen te helpen stoppen met roken, evenals het nemen van regelmatige nicotinevervangende middelen en/of medicijnen tegen hunkering, uw kans vergroot om langdurig niet-roker te zijn.
• Verkrijg een griepprik elk jaar.
• Probeer enkele ademhalingstechnieken. Er zijn verschillende technieken die u kunt gebruiken om uw ademhaling onder controle te houden. Als u deze oefent en elke dag gebruikt, zullen ze u helpen wanneer u actief bent en buiten adem raakt. Ze zullen u ook helpen om te gaan als u plotseling kortademig wordt. Voorbeelden zijn:
  – Blazen als je gaat: adem uit als je een grote inspanning levert, zoals opstaan, strekken of bukken.
  – Ademhaling met getuite lippen: adem uit met getuite lippen alsof je fluit.
• Meer fysiek actief zijn. Lichamelijke activiteit kan zijn wandelen, tuinieren, de hond uitlaten, huishoudelijk werk of zwemmen, maar ook naar een sportschool gaan. Lees de NHS-gids over zittend oefenen.
• Als u een longaandoening heeft, kunt u worden doorverwezen naar een programma voor longrevalidatie (PR) door uw arts, en als u een hartprobleem heeft, zijn er ook diensten voor hartrevalidatie. Deze lessen helpen je om controle te krijgen over je kortademigheid, worden fitter en zijn ook nog eens erg leuk.
  Als u buiten adem bent door een verminderde conditie, vraag dan uw huisarts of praktijkondersteuner naar lokale verwijzingsregelingen die mensen ondersteunen die actiever willen zijn.
• Drink en eet gezond en beheer je gewicht. Uw arts kan u helpen bepalen wat uw gezonde gewicht zou moeten zijn. Als u overgewicht heeft, zult u meer moeite moeten doen om te ademen en te bewegen, en zal het moeilijker zijn om controle te krijgen over uw gevoelens van kortademigheid.
  Als u diabetes heeft, vraag dan naar educatieve evenementen om u te helpen uw gewicht te beheersen en een evenwichtiger dieet te volgen. Uw huisarts of praktijkondersteuner kan u helpen bij het vinden van ondersteunende diensten voor gezond eten.
• Krijg een behandeling als u zich gestrest of angstig voelt. Als uw regio geen speciale kortademigheidskliniek heeft die deze hulp biedt, vraag dan uw huisarts om u door te verwijzen naar een hulpverlener of klinisch psycholoog die u kan helpen. Soms kunnen medicijnen ook helpen, dus bespreek dit met uw huisarts.
• Gebruik de juiste medicatie op de juiste manier.- Sommige kortademigheid wordt behandeld met inhalatoren. Als u een inhalator heeft, zorg er dan voor dat iemand regelmatig controleert of u deze correct gebruikt. Wees niet bang om te vragen om verschillende soorten te proberen als je niet overweg kunt met degene die je hebt. Gebruik ze zoals ze aan u zijn voorgeschreven. Vraag uw arts of verpleegkundige om een ​​schriftelijke beschrijving van hoe u met uw longaandoening om moet gaan.
• Als u tabletten, capsules of vloeistoffen inneemt om uw ademhaling onder controle te houden, zorg er dan voor dat u weet waarom u ze inneemt en vraag uw zorgverlener of apotheker om advies als u dat niet doet. Als uw kortademigheid het gevolg is van hartfalen, moet u mogelijk uw behandeling aanpassen aan uw gewicht en hoeveel uw enkels opzwellen. Zorg ervoor dat je een geschreven plan hebt dat je begrijpt.
• Als u COPD heeft, heeft u mogelijk een noodpakket zodat u vroeg met de behandeling kunt beginnen als u een opflakkering krijgt. Dit moet altijd vergezeld gaan van een schriftelijk actieplan dat u begrijpt en waarmee u het eens bent.

Kan zuurstof helpen?

Er zijn aanwijzingen dat zuurstof uw kortademigheid niet helpt als uw bloedzuurstofniveaus normaal zijn. Maar als u een aandoening heeft waardoor het zuurstofgehalte in uw bloed laag is, zuurstof behandeling kan ervoor zorgen dat u zich beter voelt en langer leeft.

Uw huisarts kan u doorverwijzen voor advies en onderzoek. U zou een gespecialiseerd team moeten raadplegen om uw behoeften te beoordelen en ervoor te zorgen dat u veilig zuurstof gebruikt. Zij zullen uw zuurstofgebruik controleren en uw recept wijzigen als uw behoeften veranderen. Gebruik nooit zuurstof zonder deskundig advies.

Nadere informatie:

• NHS Choices-pagina's over kortademigheid
• British Lung Foundation-pagina's over kortademigheid